Sanne vertelt, de taken van een kraamverzorgende...
Een prachtig meisje, wat wel geteld een uur nodig had om haar komst kenbaar te maken. Van wakker worden van haar mama tot lancering op haar moeders buik. Wat een snelheid! Tegen dit soort snelle kinderen kan ik niet op. De telefoon naast mijn hoofd gaat om 01.57 en zo snel als ik kan maak ik me klaar om thuis te vertrekken.
Alles is donker en stil en als ik buiten kom zie ik dat het sneeuwt. Wat een prachtig gezicht. De maagdelijk witte sneeuw die nog onaangeraakt alles bedekt. Even vlug de ruiten van mijn auto sneeuwvrij maken. Als ik de portier van de bijrijderskant open doe om mijn werktas in de auto te zetten en meteen mijn raamwisser te pakken, valt er een dikke laag losse sneeuw op de bijrijders stoel. Ik moet er een beetje om lachen, gelukkig niet op mijn stoel denk ik. Want ook al is mijn uniform wit en de sneeuw ook....met een natte broek aankomen bij een bevalling zie ik niet zitten. Niet wetende, dat het gezin waar ik naar toe ga al helemaal beduusd van alle snelheid ligt bij te komen met hun dochter, glibber ik heel voorzichtig naar ze toe.
De spanning die ik voel voor elke bevalling waar ik naar toe ga, in combinatie met de toestand op de weg, maakt het deze keer bijna ondragelijk. Tuurlijk was er gehoor gegeven aan de oproep om niet de weg op te gaan als dit niet nodig was. Maar ik had een hele goede reden om dit wel te doen. Net zoals de strooiwagens van Rijkswaterstaat die ik onderweg als enige medeweggebruikers tegen kwam, trouwens.
Bij het gezin aangekomen, zelfs nog binnen een keurige 45 minuten na de oproep van De Waarden, zie ik een pas geparkeerde auto nogal slordig in het parkeervak voor de deur staan. De auto van de verloskundige. Boven zie ik al snel hoe we er voor staan, kind en placenta zijn al geboren. De verloskundige geeft aan dat mevrouw ruim bloedverlies heeft gehad, maar dat dat nu onder controle is. Het was door de snelheid van de hele bevalling voor de verloskundige niet mogelijk geweest om het matras goed te beschermen.
De verloskundige geeft aan dat mevrouw nu maar niet moet gaan douchen in verband met het ruime bloedverlies dat ze heeft gehad. We frissen haar even op terwijl ze op bed ligt. Met de kraamvrouw in bed verschonen we de boel en gaat de matrastopper voor een schoonmaak beurt van het bed af. (Ondanks grote inspanning mijnerzijds de dagen na de bevalling, is de vlek er niet geheel uit gegaan. We houden het op een mooi aandenken aan de geboorte van hun dochter).
Fijn, de verloskundige helpt mee en ook de zus van de kraamvrouw die bij de bevalling was steekt haar armen uit de mouwen. De nacht is nog niet voorbij, maar omdat alles zo snel achter de rug is trek ik niet veel later dan de verloskundige, de deur achter me dicht. We spreken af dat ik er om 9 uur weer ben.
Ik glibber met een heel langzaam gangetje weer naar huis, waar ik met hele koude voeten, terug in mijn warme bed kruip. Heerlijk dat mijn man nooit klaagt, als ik na een oproep weer terug in bed kom en me aan hem kan warmen. Ik slaap nog maar kort en ook onrustig als de wekker al weer gaat.
Buiten zie ik dat de sneeuw op de weg al niet maagdelijk wit meer is, maar veranderd is in een bruin-grijze smurrie. Als ik mijn derde griezelige ritje van de dag maak, geven de matrix borden boven de snelweg aan dat de maximale snelheid 50 mag zijn. Alsof ik harder zou kunnen op dit moment. Bij het gezin aan gekomen hoor ik dat ze, net als ik, ook niet zo veel hebben geslapen. Alles moet nog even landen en de adrenaline zorgt nu ook niet voor slaap. Toch hoop ik dat ze 's middags nog even kunnen slapen.
Rust, regelmaat en reinheid
Is als belangrijke regel in mijn opleiding meegegeven, en zo werk ik nog steeds!
Hier sta ik dan weer aan de ochtend van een nieuwe dag, een nieuw leven, een nieuw werkjaar en een nieuwe kraamweek.
Iedere kraamvrouw kan volgens het LIP (Landelijk Indicatie Protocol) aanspraak maken op 49 uur zorg in de acht dagen die volgen na de bevalling. Deze 49 uur hebben we nodig om onze zorg volledig te kunnen geven.
De zorg voor moeder en kind staat altijd bovenaan in ons takenpakket. We controleren in de uren dat we aanwezig zijn de moeder met pols, temperatuur, baarmoederstand, borsten, bloedverlies en benen. Gewoon de algehele conditie van de jonge moeder. Ook bieden we een luisterend oor, want je bent net moeder geworden, je zit vol met adrenaline en emoties zo vlak na de geboorte van je kindje. We zorgen dat er rust is in huis om de gemiste uren van de nacht met slaap in te kunnen halen. De baby gaat in bad en daarbij controleren we de temperatuur van de baby, het gewicht, de kleur van de baby, het naveltje en ook het aantal plas- en poepluiers worden in de gaten gehouden. Alle observaties worden in het zorgplan genoteerd zodat andere hulpverleners zoals de verloskundige kan zien hoe het met jullie gaat. Verder is het van belang dat er zoveel mogelijk voedingsmomenten zitten in de tijd dat de kraamverzorgende bij jullie aanwezig is. Zo kunnen we zien of je kindje goed drinkt en geven we instructies over de houding van je kindje tijdens het drinken, geven we je tips over het geven van borstvoeding of leren we je alles over het geven van flesvoeding. Verder geven we uitleg over veilig slapen, vitamine D en K, en natuurlijk alle andere informatie die je nodig hebt om straks je kindje zelf te kunnen verzorgen. We helpen je op weg om je zeker te maken in de verzorging en je baby. We hebben een hele grote verantwoordelijkheid als het gaat om veiligheid en gezondheid van jou en je baby. We observeren, signaleren en zijn in staat om problemen te herkennen en deskundig en adequaat te handelen. We hebben ook regelmatig contact met de verloskundige en als wij problemen of complicaties in jouw gezondheid of die van je kindje constateren, vragen we haar om advies. Soms is het om medische redenen noodzakelijk om extra uren in te zetten of moet de zorg worden verlengd tot en met de 10e dag na de bevaling. Dit gaat altijd in overleg met de verloskundige.
En dan nu die reinheid uit het rijtje met de 3 R's
Een kraamvrouw heeft een groot wondgebied, want alles wat placenta was heeft aan haar baarmoeder vast gehecht gezeten. Door de komst van haar kindje en het los laten van de placenta is dit gebied eigenlijk als een grote schaafwond. Als we iets niet willen is het een ontsteking. Dus reinheid!
De omgeving van de kraamvrouw moeten we zo schoon mogelijk houden. Omdat een kraamvrouw de eerste dagen na de bevalling nog zo veel mogelijk in bed zal verblijven, verschonen we het kraambed de eerste dagen elke dag. (Mits deze natuurlijk op juiste hoogte staat). Ook zal het sanitair elke dag worden schoongemaakt om de kans op ontstekingen zo klein mogelijk te houden.
Ik kan je vertellen dat er geen één gezin hetzelfde is. Daarom maken we ook de afspraken op de eerste dag van de zorg. Waar liggen nou jou wensen en behoeften? We maken afspraken en schrijven ze op in het zorgplan en zo nodig stellen we de afspraken nog eens bij.
Wat kun je nog meer verwachten van kraamzorg?
Het is belangrijk dat we de zorg zullen afstemmen op jouw wensen. Deze wensen zullen ook afhankelijk zijn van jouw gezinssituatie. Heb je nog meer kinderen, dan is het logisch dat zolang jij zelf niet de volledige zorg op je kan nemen, wij dan ook voor je andere kinderen zorgen. Aandacht voor de overige gezinsleden, ze betrekken bij hun nieuwe broertje of zusje, zorgen voor boterhammetje en wat te drinken, eventueel naar school brengen en ze opvangen als ze thuiskomen. We zorgen voor een lekker ontbijtje op bed, voor een opgeruimd huis en dat de was elke dag weer schoon in de kasten ligt. Wij zorgen ook voor voldoende rust zodat jij kunt herstellen van de bevalling en gebroken nachten. We letten er op dat je voldoende vitamines binnenkrijgt en maken een heerlijk fruithapje voor je. Maar misschien wil je wel heel graag dat wij de warme maaltijd voorbereiden omdat je man in de kraamweek werkt en het voor hem ook fijn is als hij na zijn werk meteen achter een al klaar staande ovenschotel kan plaats nemen. Natuurlijk vangen wij de kraamvisite op en bewaken ook dat ze jou en je kindje niet te erg vermoeien. Eigenlijk doen we naast onze belangrijkste taak, de zorg voor moeder en kind, de kleine dingen in huis die jij even niet kan doen.
Omdat je de eerste dagen de meeste hulp nodig hebt, werken we meestal de eerste dagen ook langer dan de laatste dagen. We bouwen de zorg langzaam af, en jij neemt steeds meer taken over, zodat je na afloop van de kraamweek de zorg voor je kindje, je huishouding, de verantwoordelijkheid en je nieuwe leventje zelfstandig en vol vertrouwen over kunt nemen.
Tijdens de kraamtijd zal ook een gehoortest bij je baby worden afgenomen en krijgt je kindje een hielprik. Dit wordt gedaan door een medewerker van de jeugdgezondheidszorg. Aan het einde van de kraamtijd dragen wij de zorg aan hen over en zal de wijkverpleegkundige van het consultatiebureau je informeren over de gang van zaken op het consultatiebureau.
Ik hoop dat het iets duidelijker is geworden wat de taken van een kraamverzorgende zijn. Heb je toch nog vragen? Vraag het me via de chat.
Groetjes Sanne
Januari 2017
