Een badbevalling: alles over bevallen in bad

• Wat zijn de voor- en nadelen van een badbevalling?
• Wanneer ga je in bad?
• De eerste ademhaling van je kindje
• Hoe worden controles uitgevoerd bij een badbevalling?
• Is het wel hygiënisch?
• Kan ik in mijn eigen bad bevallen?
• Een bevalbad huren of kopen
• De rol van je partner
• Hoe assisteert de kraamverzorgende tijdens een badbevalling?
• Wat heb je allemaal nodig voor een badbevalling?

Wat zijn de voor- en nadelen van een badbevalling?

Het klinkt je misschien heerlijk in de oren, in een warm bad relaxed bevallen, maar is dat ook zo? Als we kijken naar de bevalling zelf zitten er eigenlijk alleen maar voordelen aan een badbevalling. Uit wetenschappelijk onderzoek en ervaringen van moeders blijkt dat er veel voordelen zitten aan een badbevalling:

• Bevallen in bad zorgt vaak voor een kortere ontsluitingsduur. Warm water werkt ontspannend. Je spieren ontspannen en dus ook je baarmoeder. Hierdoor kan je kindje makkelijker indalen. Hij duwt dan op de baarmoedermond, die door het warme water ook ontspant, en zo verloopt de ontsluiting vaak vlotter.
• Ontspannen liggen in het warme water zorgt voor de aanmaak van endorfine, de natuurlijke pijnstiller. Door de aanmaak van endorfine kun je zelf je pijn beter reguleren. Het gevoel dat je door in bad te gaan de controle kunt houden over de pijn helpt ook mentaal. Het warme water zorgt ook voor een beter herstel tussen de weeën door, hierdoor heb je meer kracht om de volgende wee op te vangen.
• Door het warme water maak je niet alleen gemakkelijker endorfine, maar ook oxytocine aan. Oxytocine is het bevallingshormoon wat zorgt voor krachtige en effectieve weeën. De endorfine werkt kalmerend en pijnstillend, hierdoor vragen vrouwen die in bad bevallen minder vaak om pijnmedicatie.
• Door de extra aanmaak van oxytocine en de betere doorbloeding van je baarmoeder kan je baarmoederspier gemakkelijker aantrekken. Daarnaast ondersteund de opwaartse kracht van het water je baarmoedermond. Je baarmoeder hoeft dus minder hard te werken en raakt minder snel uitgeput.
• De laatste weken van de zwangerschap draag je een flink gewicht mee en dat is erg vermoeiend. Door het water neemt die druk af, je bent gewichtloos. Je beweegt makkelijker en kunt een houding aannemen die prettig is. Dit zorgt voor meer ruimte in bekken wat het voor je kindje makkelijker maakt om in te dalen.
• De meeste vrouwen bevallen in een horizontale positie, in bed. Maar bij een meer verticale positie helpt de zwaartekracht bij het geboorteproces. In bad kun je die gemakkelijker aannemen door op je knieën of hurken te zitten. Heb je last van bekkenpijn of andere lichamelijke klachten dan kan dit een uitkomst zijn.
• Een bevalbad voelt beschermd. Vrouwen voelen zich vaak beschermt door het water en de badrand en kunnen zich beter afsluiten voor de wereld er omheen.
• Veel vrouwen zijn bang om tijdens de bevalling uit te scheuren of ingeknipt te worden. Door het warme water heb je een betere doorbloeding van het gedeelte tussen je anus en je vagina, het perineum. Hierdoor rekt die huid beter mee tijdens de bevalling en heb je dus minder kans op scheuren of een knip.
• Na de geboorte van je kindje moet de placenta nog geboren worden. Door een vlotte geboorte, een goede doorbloeding en de aanmaak van oxytocine heeft je baarmoeder nog genoeg kracht om samen te trekken. Hierdoor wordt de placenta sneller geboren en heb je minder kans op bloedverlies.
• Bevallen in bad heeft niet alleen voor jou voordelen maar ook voor je kindje. Doordat jij ontspannen bent bouwt de persdrang zich vaak geleidelijker op. De overgang van de ontsluiting naar de uitdrijvingsfase verloopt vaak rustiger. Jouw weefsel is zachter en voelt daardoor prettiger aan voor je kindje. Daarnaast is de overgang van het warme vruchtwater via het warme water in het bad naar de koude buitenwereld rustiger voor je kindje.

Heeft bevallen in bad dan alleen maar voordelen? Voor de bevalling zelf en je kindje wel. Maar er zijn wel wat praktische nadelen omdat je een badbevalling goed moet voorbereiden.

• Je moet een bevalbad huren of kopen
• Je hebt thuis genoeg ruimte nodig om het bad op te zetten en de verloskundige moet er omheen kunnen lopen. Je vloer moet het gewicht van 650 liter water kunnen dragen.
• Moet je om medische redenen in het ziekenhuis bevallen dan is het helaas niet altijd mogelijk om in bad te bevallen. Steeds meer ziekenhuizen beschikken over een bevalbad. Hebben ze dit niet, dan kun je overleggen of je je eigen bevalbad mee mag nemen.
• Er wordt aangeraden om niet langer dan 2 uur in het bad te zitten. Na 2 uur moet je er even uit om bijvoorbeeld een rondje te lopen. Na een half uurtje kun je dan weer verder in het bad. Het kan dus zijn dat je daardoor toch op het ‘droge’ moet bevallen.
• De werkhouding van de verloskundige wordt beperkt door de randen van het bad. Bespreek daarom ook jouw wens om in bad te bevallen goed met je verloskundige. Wil je verloskundige niet meewerken aan een badbevalling dan moet je samen op zoek gaan naar een oplossing. 

Wanneer ga je in bad?

Je mag dus maximaal 2 uur in bad liggen tijdens de bevalling, wanneer stap je dan in bad? Als je weeën net zijn begonnen stap je niet direct in bad. Pas als de actieve fase van de bevalling is begonnen stap je in bad. Je weeën zijn dan krachtiger en het warme water zorgt dat je de pijn beter kunt verdragen.

Heb je 2 uur in bad geleden dan ga je er even uit en na ongeveer een half uurtje kun je weer het warme bad in stappen.

Het water moet tijdens de bevalling ongeveer 37 graden zijn. Je hebt speciale pompen beschikbaar om het water uit het bad te halen. Tussentijds moet je partner het bad bijvullen met heet water om een continue temperatuur te houden. Ook zijn er speciale verwarmingselementen beschikbaar om het water op temperatuur te houden.

Vooral als je kindje wordt geboren is het belangrijk dat het water op de juiste temperatuur is. Zo voorkom je dat je kindje al een ademprikkel krijgt als hij nog onder water is. Hoe het precies zit met de eerste ademhaling van je kindje bij een badbevalling lees je verderop in dit artikel.

Je kunt er ook voor kiezen om tijdens de ontsluitingsfase in bad te gaan zitten en zodra je persdrang krijgt uit bad te stappen. Je kunt dan op het ‘droge’ bevallen.

De eerste ademhaling van je kindje

Bij een bevalling op het droge krijgt je kindje de eerste hap lucht binnen direct na de geboorte. Dit gaat vaak gepaard met een flinke huil. Bij een badbevalling werkt dit anders. Je kindje gaat geleidelijk van het vruchtwater in het badwater en krijgt dan nog zuurstof binnen via de navelstreng. Zodra je kindje boven water komt neemt hij die eerste hap lucht, dit is een natuurlijk reflex.

Je hoeft dus ook niet bang te zijn dat je kindje na de geboorte water binnen krijgt. Pasgeboren baby’s hebben een duikreflex. Zodra ze onder water komen sluit de luchtpijp zicht automatisch af. Hij kan zelfs na de geboorte nog even onder water blijven ‘zwemmen’ om de overgang naar de koude buitenwereld nog geleidelijker te laten verlopen.

Hoe worden controles uitgevoerd bij een badbevalling?

Je verloskundige kan gewoon de controles uitvoeren tijdens de bevalling. Misschien moet je op bepaalde momenten even uit bad stappen als ze bijvoorbeeld je ontsluiting wil meten. De hartslag van je kindje kan worden gecontroleerd met speciale waterdichte doptones. In sommige gevallen kun je ook in bad bevallen als je een medische indicatie hebt. Er zijn namelijk draadloze en waterdichte CTG apparaten om de hartslag en de weeën-activiteit te controleren.

Is het wel hygiënisch?

Bevallen in een bad geeft geen extra infectiegevaar voor jou of je kindje. Duurt je bevalling erg lang dan wordt het water na 24 uur volledig vervangen. Als je een bad huurt krijg je een speciale gesteriliseerde hygiënische hoes meegeleverd. Deze hoes ligt in het bad, je ligt dus niet direct op het bad zelf. Na de bevalling wordt deze weggegooid.

Als je vliezen al zijn gebroken en je hebt nog geen goede weeën, dan is er kans op infectie. Je kunt in dat geval beter wachten totdat je weeën goed op gang zijn gekomen of op advies van de verloskundige voordat je in het bad stapt.

Het is belangrijk om geen badolie of andere producten toe te voegen aan het badwater om de hygiëne te waarborgen.

Kan ik in mijn eigen bad bevallen?

Helaas is een normaal ligbad niet geschikt om in te bevallen. Het bad is te smal om van houding te wisselen en je verloskundige kan er niet goed bij. Daarnaast is het te ondiep en koelt het water snel af.

Een bevalbad huren of kopen

Er zijn speciale bevallingsbaden te huur of te koop. Let er op dat je bad een minimale doorsnede van 130 cm en een hoogte van 60 cm heeft. De randen van deze baden zijn zacht maar toch stevig, zodat je er lekker tegenaan kunt leunen.

Het opzetten en vullen van een bevalbad kost ongeveer 45 minuten tot een uur.

Een bevalbad huren kost tussen de 100 en 300 euro. De prijs is afhankelijk van de luxe zoals de grootte en wel of geen verwarmingselement.

De rol van je partner

Je partner speelt een belangrijke rol bij een badbevalling. Naast de belangrijke taak om jou bij te staan tijdens de bevalling zijn er nog een paar taken die hij of zij op zich moet nemen:

• Opzetten en vullen van het bad
• Helpen bij het in en uitstappen
• Temperatuur bijhouden en reguleren
• Het bad leeg laten lopen
• Het bad schoon en droog maken na gebruik

Hoe assisteert de kraamverzorgende tijdens een badbevalling?

Ook bij een badbevalling assisteert de kraamverzorgende de verloskundige. De zorg voor jou en je kindje staat centraal. Als het mogelijk is kan ze jouw partner helpen met het bad, maar ze is niet verantwoordelijk voor het opzetten, vullen, schoonmaken en opruimen van het bad.

Om hygiënisch te kunnen werken dien je zelf voor lange onderzoekshandschoenen voor de kraamverzorgende te zorgen. 

Wat heb je allemaal nodig voor een badbevalling?

• Een bevalbad
• Kraankoppelingen en speciale BPA-vrije slangen om het bad te vullen
• De hygiënische hoes
• Thermometer
• Dekzeil te bescherming van je vloer
• Elektrische pomp om het bad op te pompen
• Dompelpomp om het water uit het bad te pompen
• Schepnetje om viezigheid uit het bad te halen
• Lange onderzoekshandschoenen voor je kraamverzorgende

September 2024