41 weken zwanger - overtijd
Je baby in week 41
Je kindje is nu ca. 50 cm en 3430 gram en heeft het blijkbaar nog steeds naar zijn zin.
Het is logisch dat er bij een zwangerschap van 41 weken niet meer zoveel plek over is in de baarmoeder. Je baby is inmiddels zo groot, dat alle plek bezet is. Wat er gebeurt er met je baby bij 41 weken?
- Zijn haartjes groeien nog. Alhoewel je ook een kindje met een kaal hoofdje kunt krijgen.
- Zijn nageltjes groeien nog. Wist je dat nagels knippen nog niet mag na de geboorte? Je mag ze wel vijlen of voorzichtig afbijten, maar daar vertelt je kraamverzorgende straks alles over.
- Zijn hersentjes groeien nog. Dat is fijn, zo wordt hij steeds slimmer. Wist je dat de schedel van je baby gesplitst is in losse plaatjes en dat dit de bevalling een stukje makkelijker maakt?
Jij in week 41
Je leefde naar de uitgerekende datum toe en nu ben je er al overheen. Daar had je misschien geen rekening mee gehouden of juist wel, omdat je andere kind(eren) ook overtijd kwamen. Wist je dat ongeveer 50% van alle baby's na de uitgerekende tijd worden geboren? Zo uitzonderlijk is het dus niet. Waarschijnlijk heeft jouw kindje het nog prima naar zijn zin.
Ook deze week niets nieuws qua klachten en pijn. Je houdt nog even last van aambeien, moet nog steeds veel naar het toilet, hebt moeite met slapen en je voelt samentrekkingen van je baarmoeder. Nog even en dan ben je van de meeste klachten verlost. Je zal deze week ook vaak voor controle naar de verloskundige of gynaecoloog moeten. Misschien wel om de dag: om de hoeveelheid vruchtwater te checken, de hartslag van je baby te controleren, te bekijken of inleiden noodzakelijk wordt en eventueel het breken van je vliezen om zo de weeën op te wekken.
Als je weeën worden opgewekt kan dit gebeuren op een aantal manieren:
- De vliezen breken - het doorprikken van de baarmoederzak van de vliezen die om het kind en het vruchtwater zitten, wat betekent dat het water eruit loopt. Dit leidt meestal tot weeën. Dit proces heet ook wel amniotomie.
- Het geven van oxytocine, dit zorgt ervoor dat het hormoon direct opgenomen wordt in je bloed om de weeën op te wekken.
Wanneer weeën opgewekt worden kunnen deze soms snel en intensief komen en dit maakt het misschien zwaarder.
Wanneer de bevalling ingeleid moet worden, maar de baarmoedermond er nog niet helemaal klaar voor is, zal eerst begonnen worden met een gel, dat in de vagina wordt ingebracht. Deze manier kan wel eens 2 - 3 dagen duren. Een spannende periode!
Waarschijnlijk baal je nu omdat je over tijd bent. Troost je met de gedachte dat het nu echt niet lang meer zal duren. Ga maar alvast beginnen met de spullen voor de traktatie in huis te halen. Maak een lijntje in de huiskamer waaraan je de geboortekaartjes kunt ophangen.
Zorg dat je bezig blijft, want gaan zitten wachten op weeën is ook niet prettig!
Hier nog meer tips die je kunt doen tijdens het wachten op de bevalling:
- Houd regelmaat: begin de dag met een ontbijtje en ga lekker onder de douche.
- Verwen jezelf: neem een heerlijk maskertje of geef de nagels van je handen een mooi kleurtje en ga nog een keer naar de schoonheidsspecialiste of de kapper.
- Bel je familie of vrienden.
- Zijn er nog dingen die graag wilt doen, zoals dat kastje opruimen of dat nieuwe recept uitproberen? Doe het nu.
- Haal alvast een voorraad boodschappen in huis, wat extra van je dagelijkse boodschappen, beschuit, muisjes, koffie en thee.
- Ga heerlijk Netflixen of pak een goed boek!
- Blijf actief, nog even poetsen in huis, een lekkere wandeling of fietstocht. Probeer iedere dag even naar buiten te gaan.
Overtijd?
Slechts 5% van de vrouwen krijgt haar kindje op de uitgerekende datum. Bijna alle vrouwen hopen stiekem wel dat hun kindje al wat eerder wordt geboren dan de 40e week. Ze verlangen er naar hun baby te zien.
Wanneer ben je overtijd?
Als je over tijd bent kun je natuurlijk nog even genieten van je zwangerschap en de kleine komt waarschijnlijk binnen enkele dagen. Maar als je echt ruim over tijd begint te raken, begint het toch wel te kriebelen. Wanneer kom je nou?
Wanneer je overtijd bent noem je dat serotien. Officieel ben je pas over tijd wanneer je zwangerschap langer duurt dan 42 weken. Met 41 weken word je voor controle verwacht bij je verloskundige. Zij zal dan vaak een afspraak maken voor je in het ziekenhuis gedurende de week die volgt. Mocht je bevallen dan kun je die afspraak afbellen, ben je nog niet bevallen dan zal tijdens de afspraak een controle plaatsvinden. Hierin wordt gekeken naar de conditie van je baby. Als alles goed is mag je gewoon weer naar huis en moet je na een paar dagen nog eens terugkomen voor dezelfde controle. Wanneer je baby met 42 weken nog steeds niet geboren is word je opgenomen in het ziekenhuis en zal de bevalling ingeleid worden. Grote kans natuurlijk dat je al lang bevallen bent.
Wat houdt een controle in het ziekenhuis in?
Een verpleegkundige zal een standaard onderzoek doen. Op een bed krijg je gedurende een halfuurtje twee banden om je buik. De ene band registreert de harttonen van je baby, de andere registreert of je baarmoeder actief is. Wanneer hieruit niets bijzonders komt en ook de gynaecoloog alles in orde bevindt (soms kan de gynaecoloog checken of er al ontsluiting is, soms wordt er ook een echo gemaakt om te kijken of er voldoende vruchtwater is) kun je meestal weer naar huis met een nieuwe afspraak op zak. Dit kan een afspraak zijn om je bevalling in te leiden en soms ook voor nogmaals een controle.
Wanneer de onderzoeken die gedaan zijn daar aanleiding toe geven kan er besloten worden om aanvullende onderzoeken te doen. Eventueel kan besloten worden de bevalling op te gaan wekken en niet af te wachten.
Informed consent
Voor je bevalling moet je voldoende informatie krijgen om de medische keuzes rondom je bevalling te begrijpen, zodat je toestemming kan geven. We noemen dit ook wel 'informed consent'. Voordat je informed consent kan geven, moet de dokter de volgende punten met je bespreken:
- Beschrijving van de voorgestelde behandeling
- Voordelen en risico’s van de behandeling
- Alternatieve behandelingen die mogelijk zijn
- Voordelen en risico’s van deze andere behandelingen
- Een check of je alles goed hebt begrepen
Meer informatie over informed consent vind je hier.
Gel-inleiding
Wanneer je nog helemaal geen ontsluiting hebt en je baarmoedermond ook nog niet rijp of verweekt is zal de gynaecoloog meestal kiezen voor een inleiding met gel (prostaglandine). Dit kan een aantal uitwerkingen hebben. De gel kan zorgen voor een verweking van de baarmoedermond. Het kan zijn dat er een aantal centimeters ontsluiting ontstaat en soms komen de weeën er spontaan van op gang.
Het kan echter ook zo zijn dat er eigenlijk niks gebeurt. Dan kan besloten worden de volgende dag de behandeling te herhalen. Wanneer dit nog te weinig ontsluiting geeft zal een infuus worden aangebracht met een weeënopwekkend middel (oxytocine).
Inleiding met infuus
Wanneer je baarmoeder al rijp is of verweekt zal de gynaecoloog meestal beslissen de bevalling op gang te brengen met een infuus oxytocine.
Iedereen belt
Soms word je er moedeloos van, iedereen belt of de kleine er al is. Of mensen die juist niet meer durven bellen omdat ze bang zijn dat je net bezig bent. Je kunt kriegelig of ronduit chagrijnig worden van mensen die net het verkeerde tegen je zeggen in deze periode.
Wanneer je bevalling wordt ingeleid kun je overwegen in je omgeving een dag later dan de echte datum door te geven. Misschien krijg je eerst wel gel en de volgende dag pas een infuus waardoor het 2 dagen gaat duren. Daarnaast is het voor je naasten verschrikkelijk om te wachten terwijl ze niets weten over hoever je bent en wat er precies allemaal gebeurt.
Het helpt als je een vriendin hebt waar je tegenaan kunt praten en waar je even lekker je hart kunt luchten. Stel desnoods iemand die dicht bij je staat aan als degene die je 24 uur per dag mag bellen om even lekker tegen aan te klagen, brullen of wat jou oplucht.
Extra verlof
Als je baby nu pas komt, heb je toch nog recht op 10 weken bevallingsverlof, ook al heb je er al 7 of 8 weken zwangerschapsverlof op zitten. Goed geregeld!
Inknippen tijdens de bevalling
Tijdens de bevalling kan de verloskundige of gynaecoloog adviseren om een episiotomie, ook wel knip of epi genoemd, te zetten om de vagina-opening groter te maken. Ben je benieuwd wanneer dit nodig is en of het pijn doet? Lees hier meer over het inknippen.
Pasgeboren baby: de eerste 30 minuten
Na de bevalling moet je pasgeboren baby zich razendsnel aanpassen aan de wereld buiten de baarmoeder. Hoe hij dat doet? Nou, zo.
Hart
Tijdens de geboorte daalt de hartslag van je baby van 140 naar 120 slagen per minuut. Vlak na de bevalling heeft je kind weer een verhoogde hartslag. Na ongeveer een halfuur ontspant hij zich, en daalt zijn hartslag weer.
Temperatuur
In de baarmoeder zat je baby in een soort tropisch zwemparadijs. Eenmaal uit het warme water koelt hij snel af. Net als na het zwemmen, geldt: goed afdrogen. Zelf kan je pasgeboren baby zijn lichaam nog niet goed op temperatuur houden. Zelfs niet als hij op jouw warme buik ligt. Je kunt hem dus het beste warm houden met een doek en een mutsje.
Spieren
Doordat je pasgeboren baby vlak na zijn geboorte gestrest is, is zijn lichaam gespannen. Zijn spieren ontspannen zich weer als hij een beetje gewend is, na ongeveer een uur. Meestal valt hij pas dan in slaap om bij te komen.
Ogen
In je buik zag je baby gedempt licht. Na zijn geboorte moeten zijn ogen wennen aan ‘echt’ licht. Je pasgeboren baby ziet wazig en kan alleen dingen waarnemen tot een afstand van 25 centimeter. Hij kan jou dus zien als je hem de borst geeft.
Oren
De oren van pasgeboren baby’s zijn al goed ontwikkeld. In de baarmoeder werden geluiden door het vruchtwater gedempt; van harde geluiden zal je kind nu dus schrikken.
Longen
De longen, de neus en mond van je kind zitten in de baarmoeder vol met vocht. Bij de bevalling komt tijdens het persen grote druk op zijn borstholte te staan. Zo wordt het grootste deel van het vocht vanzelf uit de longen geperst. Bij baby’s die met een keizersnee of een stuitbevalling ter wereld komen, gebeurt dit niet, wat de ademhaling kan bemoeilijken. De kans bestaat dat het vocht uit de longen gezogen moet worden en dat je kind even aan de beademing moet.
Hoofd
Als je baby net is geboren, heeft zijn hoofd door het persen vaak een langgerekte vorm. Meestal is er ook een vochtophoping te zien, een grote bult. Die zal na een paar uur al geslonken zijn en na een aantal dagen verdwenen. Is je kind gehaald met een vacuümpomp of tang, dan kan zijn hoofdhuid een beetje beurs of beschadigd zijn. Ook kan hij hier flinke hoofdpijn aan overhouden.
Bloedsomloop
In de baarmoeder kreeg je kind via de navelstreng bloed met zuurstof. Na de geboorte zuigt je kind zijn eigen longen vol met lucht, waardoor de bloedsomloop omschakelt. Het bloed moet nu langs zijn longen om zuurstof te krijgen en daardoor stroomt er in één keer veel bloed naar de linkerboezem van het hart. Door de druk die zo ontstaat, knalt er een klep tussen beide boezems dicht. Die klep vergroeit met het tussenschot. Het bloed kan niet meer van rechts naar links (zoals in de baarmoeder) en moet via de longen stromen. De bloedsomloop is geactiveerd.
Lever en nieren
In de baarmoeder heeft je baby veel rode bloedlichaampjes die ervoor zorgen dat zuurstof goed in zijn bloed wordt opgenomen. Na de geboorte zijn deze overbodig en sterven ze af. Daarbij komt bilirubine vrij, een galkleurstof. De lever zet die bilirubine om in een andere stof, die makkelijk door de nieren kan worden uitgescheiden. Als dit niet goed lukt, komt de stof in het bloed terecht en gaat je pasgeboren baby geel zien. Deze geelzucht is meestal onschuldig.
Ademhaling
Voordat je kind wordt geboren, heeft hij nog nooit geademd. Na tien tot twintig seconden na de geboorte komt de ademreflex op gang. De temperatuur is plotseling lager dan in de baarmoeder, de druk op het hoofdje en de borstkas valt weg en er komt minder bloed door de navelstreng. Daardoor stijgt het koolzuurgehalte in het bloed, waardoor je baby geprikkeld wordt om zuurstof binnen te krijgen. Hij brengt zijn borstspieren en middenrif in beweging, hij zuigt zijn longen vol en… ademt!
De eerste 30 minuten als moeder
Tijdens, maar ook nog na de bevalling wordt bij jou het hormoon oxytocine aangemaakt. Dat zorgt ervoor dat binnen ongeveer dertig minuten de placenta wordt uitgedreven. Ook regelt het de toeschietreflex van de moedermelk. Naast de placenta verlies je na de bevalling een liter vruchtwater en ongeveer een halve liter bloed en vocht. Je baarmoeder trekt samen en wordt kleiner, waardoor het bloedverlies wordt gereduceerd. Je bloedsomloop gaat weer terug naar normaal. De eerste dertig minuten gaat het snel, maar het duurt uiteindelijk zes weken voor je baarmoeder terug is in de oude staat.
Hoe ga je om met al je kraambezoek?
Soms is bezoek heel fijn, maar hoe ga je om met mensen waar je niet op zit te wachten? Of bezoek dat te lang blijft? Lees hier de tips.
Kinderopvang
Tip van de week: spreek met iedereen af 'geen bericht is goed bericht'
Als je 41 weken zwanger bent dan krijg je om de haverklap een appje of telefoontje met de vraag: en? Als je daar gek van wordt, omdat de spanning zo ook al groot genoeg is, spreek dan af dat je zulk soort berichten liever niet meer ontvangt. Geen bericht is goed bericht. Ze horen het vanzelf als het zover is.
